30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Yunan Hükümeti arasında imzalanan ve Türkiye’deki yerleşik Rum-Ortodokslar ile Yunanistan’daki yerleşik Türk-Müslümanların zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesinin yıldönümü ile birlikte, sözleşme sonrasında yaşanan göç yollarında yaşamını yitirenler saygıyla anıldı.
Mübadele Sözleşmesinin 96. Yıldönümü nedeniyle Gemlik Girit ve Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği ilçede bir kez daha organizasyon tertipledi. İskele Meydanında yapılan etkinlikte göç sırasında yaşamını yitirenler anısına dualar edildi, denize karanfil bırakıldı. AK Parti Bursa Milletvekili Zafer Işık, Belediye Başkanvekili Ercan Barutçuoğlu, Siyasi Parti ve Sivil Toplum Örgütü yöneticileriyle, çok sayıda vatandaşın katıldığı organizasyonda konuşan Dernek Başkanı Ahmet Çakmak, 2 milyon insanın doğdukları toprakları terk etmek zorunda kaldığını belirtti. Girit ve Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Ahmet Çakmak, “Mübadeleye tabi tutulanlar, yüzlerce yıldır ekip-biçtikleri topraklarını, ekmek parası kazandıkları iş yerlerini, evlerini, ibadet ettikleri kutsal mekânlarını, sevdiklerinin mezarlarını, anılarını, geçmişlerini geride bıraktılar” dedi.
Günler, haftalar süren yolculuklarda yaşanan sıkıntıları, verilen mücadeleleri ve göç yollarında şehit düşen insanların hatıralarını anlatan Ahmet Çakmak, Mübadil Kuruluşlarının ortak bildirisini okudu. Aileleri dağıtan, yeni vatanlarında uzun süre uyum güçlüğü çeken insanların trajedilerine de değinin Ahmet Çakmak, mübadillerin doğdukları toprakları ziyaret etmelerine de uzun yıllar izin verilmediğini anlattı. Vize sıkıntılarına da dikkat çeken Dernek Başkanı Ahmet Çakmak, “Yunanistan hükümetinden ve AB yöneticilerinden iki halk arasına örülen vize duvarını kaldırmalarını talep ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bizler de Yunanistan vatandaşı olan Rum Ortodoks mübadiller gibi aile büyüklerimizin doğdukları toprakları vizesiz olarak ziyaret etmek istiyoruz. Ayrıca Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünden aile büyüklerimize ait bilgilerin ve terk ettikleri yerleşim yerlerinin isimlerinin yer aldığı muhtelit mübadele komisyonu tasfiye talepnamelerinin Cumhuriyet arşivi online kataloglara tekrar geri yüklenmesini istiyoruz. Vizesiz ziyaret imkânı sağlanıncaya kadar mübadil kökenlilere ABD ve İngiltere’nin uyguladığı gibi 5-10 yıllık vize verilmesini talep ediyoruz. Eğer Shengen vize mevzuatı da uygulamada engel teşkil ediyorsa, ülkelerini terk etmek zorunda kalanların çocukları ve torunlarına çifte vatandaşlık hakkı tanınmalıdır” diye konuştu. Gemlik Girit ve Rumeli Türkleri Derneği Başkanı Ahmet Çakmak, Ortadoğu’daki savaşlar ve çatışmaların da binlerce yıllık kültürel mirası yok ettiğine dikkat çekerek, Türkiye’ye göç eden Suriyelilere yönelik tepkilere de tepki gösterdi. Çakmak, mülteci dramının da son bulmasını dilediklerini sözlerine ekledi.
AK Parti Bursa Milletvekili Zafer Işık, Büyükşehir Belediyesi ile görüştüklerini ve ilçede restorasyonu devam eden tarihi evlerden birisinin Girit ve Rumeli Türkleri Derneğine verileceğini söyledi. Belediye Başkanvekili Ercan Barutçuoğlu’nun okuduğu duanın ardından denize çelenk ve karanfil bırakıldı.
