30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Yunan Hükümeti arasında imzalanan ve Türkiye’deki yerleşik Rum-Ortodokslar ile Yunanistan’daki yerleşik Türk-Müslümanların zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesinin yıldönümü ile birlikte, sözleşme sonrasında yaşanan göç yollarında yaşamını yitirenler saygıyla anıldı. Mübadele Sözleşmesinin 93. Yıldönümü nedeniyle Gemlik Girit ve Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği ilçede bir kez daha organizasyon tertipledi. İskele Meydanında yapılan etkinlikte göç sırasında yaşamını yitirenler anısına dualar edildi, denize karanfil bırakıldı. Gemlik Kaymakamı Cahit Işık, Belediye Başkanı Refik Yılmaz, Emniyet Müdürü Cafer Gündoğdu ve siyasi parti temsilcilerinin yanı sıra, sivil toplum örgütü yöneticileri, belediye meclis üyeleri ve çok sayıda davetli ile dernek üyelerinin katıldığı organizasyonda konuşan Dernek Başkanı Ahmet Çakmak, 2 milyon insanın doğdukları toprakları terk etmek zorunda kaldığını belirtti. Girit ve Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Ahmet Çakmak, “Mübadeleye tabi tutulanlar, yüzlerce yıldır ekip-biçtikleri topraklarını, ekmek parası kazandıkları iş yerlerini, evlerini, ibadet ettikleri kutsal mekanlarını, sevdiklerinin mezarlarını, anılarını, geçmişlerini geride bıraktılar” dedi.
Günler, haftalar süren yolculuklarda yaşanan sıkıntıları, verilen mücadeleleri ve göç yollarında şehit düşen insanların hatıralarını anlatan Ahmet Çakmak, Mübadil Kuruluşlarının ortak bildirisini okudu. Aileleri dağıtan, yeni vatanlarında uzun süre uyum güçlüğü çeken insanların trajedilerine de değinin Ahmet Çakmak, mübadillerin doğdukları toprakları ziyaret etmelerine de uzun yıllar izin verilmediğini anlattı. Vize sıkıntılarına da dikkat çeken Dernek Başkanı Ahmet Çakmak, “Yunanistan hükümetinden ve AB yöneticilerinden iki halk arasına örülen vize duvarını kaldırmalarını talep ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bizler de Yunanistan vatandaşı olan Rum Ortodoks mübadiller gibi aile büyüklerimizin doğdukları toprakları vizesiz olarak ziyaret etmek istiyoruz. Ayrıca Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünden aile büyüklerimize ait bilgilerin ve terk ettikleri yerleşim yerlerinin isimlerinin yer aldığı muhtelit mübadele komisyonu tasfiye talepnamelerinin Cumhuriyet arşivi online kataloglara tekrar geri yüklenmesini istiyoruz. Vizesiz ziyaret imkânı sağlanıncaya kadar mübadil kökenlilere ABD ve İngiltere’nin uyguladığı gibi 5-10 yıllık vize verilmesini talep ediyoruz. Eğer Shengen vize mevzuatı da uygulamada engel teşkil ediyorsa, ülkelerini terk etmek zorunda kalanların çocukları ve torunlarına çifte vatandaşlık hakkı tanınmalıdır” diye konuştu. Gemlik Girit ve Rumeli Türkleri Derneği Başkanı Ahmet Çakmak, Ortadoğu’daki savaşlar ve çatışmaların da binlerce yıllık kültürel mirası yok ettiğine dikkat çekerek, Aralık 2015 itibarıyla Suriye’yi terk edenlerin sayısının 4 milyon 390 bin 439 kişiye ulaştığını kaydetti. Günde Akdeniz ve Ege sularında ortalama 9 mültecinin can verdiğini, 0-11 yaş arası çocukların oranında %20’ler de olduğunu anımsatan Ahmet Çakmak, savaşa son verilmesini, ölümlerin durmasını ve mülteci dramının da son bulmasını dilediklerini sözlerine ekledi.
Fotoğraflar için tıklayınız...
Gemlik Belediye Başkanı Refik Yılmaz’da, kendi istekleri dışında yurtlarını terk etmek zorunda kalanların, yollarda şehit verdiğini, bunun yanı sıra da hafızalarını, kültürlerini, tarih ve geçmişlerini geride bırakmak zorunda kaldıklarını açıklayarak, kendi kökenleri olan Ahıska Türklerinin de Stalin tarafından Kafkaslardan sürüldüğünü anlattı. Savaşı ve zorunlu göçleri “Acı Olaylar” olarak nitelendiren Gemlik Belediye Başkanı Refik Yılmaz, barış çağının gereklerine de vurgu yaparak, dünyanın her bölgesinde barışın hakim olmasını istedi. Refik Yılmaz, dernek ve belediye öncülüğünde önümüzdeki bahar aylarından itibaren kültürel ve tarihi ziyaretlerin başlatılacağı müjdesini vererek, göç yollarında şehit düşenlere Allah’tan rahmet diledi.Gemlik Kaymakamı Cahit Işık’ta, savaşın, bölünmelerin ve halklar arasındaki göç ile sürgünlerin acılarını masaya yatırarak, Yugoslavya örneğini açıkladı. Cahit Işık, bundan sonra böyle göçler, katliamlar ve savaşlar olmamasını talep ederek, ölenlere rahmet diledi. Çarşı Camii Müezzini Sabri Aslan dua okuttu. Yapılan duaların ardından Gemlik İskele Meydanından körfez sularına karanfil bırakıldı. Dernek üyeleri davetlilere helva dağıttı.